Động đất ở Quảng Ngãi, Gia Lai khiến đồ vật rung lắc

Rạng sáng nay, xã Măng Ri thuộc huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum, đã rung chuyển liên tiếp bởi bốn trận động đất chỉ trong hơn một giờ đồng hồ, từ 0h40 đến 1h46. Theo ghi nhận của Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần – Viện Các Khoa học Trái đất, các trận động đất này có độ lớn từ 2,6 đến 4,9 và độ sâu chấn tiêu khoảng 8 km.

Các chấn động mạnh đã gây rung lắc rõ rệt ở nhiều khu vực, bao gồm cả các tỉnh Quảng Ngãi và Gia Lai.

**Trận động đất mạnh nhất và cảm nhận của người dân**

Trong số bốn trận động đất xảy ra, trận thứ ba vào lúc hơn 1h28 đặc biệt đáng chú ý khi đạt độ lớn 4,9 và được xếp vào rủi ro thiên tai cấp 1. Trận động đất này trùng khớp với thời điểm người dân cảm nhận rung lắc mạnh nhất.

Ông Phạm Xuân Quang, Chủ tịch UBND xã Măng Ri, cho biết người dân sinh sống ở khu vực gần tâm chấn đã cảm nhận rõ đồ đạc rung lắc mạnh vào sáng nay, song rất may mắn là không có thiệt hại về người và của được ghi nhận. Trên các hội nhóm và diễn đàn mạng xã hội, thông tin về động đất nhanh chóng lan truyền, thu hút nhiều chia sẻ từ cộng đồng.

Chị Vân Anh, một cư dân ở TP Pleiku (Gia Lai), đã kể lại trải nghiệm đáng nhớ: “Lúc đó tôi đang làm việc trên máy tính trong phòng. Vì khu vực phòng ngủ là lầu một, tôi cảm nhận rõ sự chao đảo kéo dài khoảng 10 giây. Màn hình máy tính rung bần bật, đồ để trên kệ sách cũng lắc lư theo. Sợ sập lầu nên tôi vội vàng đi qua phòng kế mở camera xem lại thì đúng là động đất thật”.

**Kon Tum và những rung chấn liên miên**

Các trận động đất liên tiếp tại Măng Ri không phải là hiện tượng cá biệt mà nằm trong chuỗi sự kiện địa chấn gia tăng đáng kể. Chỉ trong một tháng qua, khu vực Kon Tum (cũ), nay thuộc Quảng Ngãi, đã ghi nhận hàng chục trận động đất. Riêng trong ngày 29/9, nơi này cũng xảy ra 4 trận động đất liên tiếp.

Thống kê cho thấy, trong 117 năm từ 1903 đến 2020, huyện Kon Plông chỉ ghi nhận khoảng 33 trận động đất có độ lớn từ 2,5 trở lên. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi chóng mặt từ năm 2021 đến nay, với hơn 200 trận động đất đã xảy ra tại khu vực này. Đỉnh điểm là vào tháng 8/2022, một trận động đất 4,7 độ đã gây rung chấn mạnh đến mức người dân ở một số tỉnh thành cách Kon Plông hàng trăm kilomet cũng cảm nhận được rung lắc, đồ đạc rơi xuống đất.

**Nguyên nhân động đất: Do hồ chứa thủy điện kích hoạt**

Theo lý giải từ Trung tâm báo tin động đất cảnh báo sóng thần, Viện các Khoa học Trái Đất (thuộc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam), Kon Tum nằm trong chuỗi động đất kích thích và dải động đất yếu. Do đó, rung chấn cực đại trong khu vực này được dự báo sẽ không vượt quá 5,5 độ. Qua quan trắc kỹ lưỡng, nguyên nhân chính của hiện tượng này được xác định là động đất kích thích do hồ chứa thủy điện.

Cụ thể, khi các nhà máy thủy điện hoạt động, lượng nước lớn tích tụ trong hồ gây tăng sức ép đáng kể xuống lòng đất, dẫn tới việc kích hoạt các dịch trượt và phát sinh động đất. Minh chứng rõ ràng nhất là vào tháng 3/2021, ngay sau khi nhà máy thủy điện Thượng Kon Tum ở huyện Kon Plông bắt đầu tích nước và phát điện, rung chấn tại khu vực đã tăng đột biến một cách rõ rệt.

Phạm Linh