Người đàn ông sưu tầm 30.000 hiện vật, cổ vật Tây Nguyên

Tại Đà Lạt, có một ngôi nhà đặc biệt trên đường Đào Duy Từ, nơi ông Dũng, 49 tuổi, đã biến không gian sống của mình thành một bảo tàng sống động. Căn nhà này không chỉ là tổ ấm mà còn là kho tàng lưu giữ hàng trăm giỏ, gùi, vật dụng tre nứa và vô số hiện vật quý giá của các đồng bào dân tộc thiểu số như K’Ho, Churu, Chăm, Ê Đê, Bana, Gia Rai, mang đậm hồn cốt văn hóa Tây Nguyên.

Cơ duyên sưu tầm độc đáo của ông Dũng bắt đầu từ những năm tháng lái xe tải thuê, chuyên thu mua nông sản khắp các buôn làng Tây Nguyên. Chính trong những chuyến đi này, ông đã có dịp trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu đời sống tinh thần mộc mạc mà sâu sắc của người dân bản địa. Sự hồn hậu, tình yêu núi rừng và văn hóa truyền thống của họ đã dần cảm hóa, rồi say mê ông. Từ đó, mỗi chuyến hành trình không chỉ mang về nông sản mà còn là một vật dụng cũ, một món cổ vật ý nghĩa, như cách ông Dũng gìn giữ ký ức về con người và vùng đất mình yêu mến.

Phía sau ngôi nhà, một góc trưng bày được ông Dũng tâm huyết thiết kế, dù chỉ là tạm thời, nhưng lại vô cùng sống động với bộ chiêng, trống, sừng trâu, áo thổ cẩm cùng các công cụ lao động truyền thống.

Niềm đam mê mãnh liệt này đòi hỏi ông Dũng phải đánh đổi không ít về kinh tế. Phần lớn lợi nhuận từ công việc đều được dồn vào việc tìm kiếm và bảo tồn các hiện vật. Ông ước tính, bộ sưu tập cá nhân của mình hiện sở hữu khoảng 30.000 hiện vật, cổ vật. Chủ đạo trong số đó là các công cụ phục vụ săn bắt, hái lượm, trang sức, chiêng, trống của đồng bào Tây Nguyên, cùng với những món đồ gốm quý hiếm từ các nền văn hóa Chăm, Óc Eo, Đông Sơn.

Mọi không gian trong căn nhà đều được ông Dũng tận dụng một cách khéo léo để lưu giữ và trưng bày bộ sưu tập vô giá này. Những chiếc chiêng cổ kính được treo dọc hàng rào hẹp bên hông nhà, tạo nên một không gian đầy tính nghệ thuật. Các chuỗi hạt cườm lấp lánh, vòng cổ truyền thống của đồng bào Tây Nguyên phủ kín mảng tường phòng khách, kể lại câu chuyện về một nền văn hóa rực rỡ.

Trong tủ kính trang trọng, những chiếc vòng đeo cổ bằng đồng và bạc của đồng bào được trưng bày cẩn thận. Đặc biệt, các vật dụng bằng ngà, gỗ dùng để căng tai – biểu tượng của vẻ đẹp, bản lĩnh và vị thế xã hội trong văn hóa truyền thống Tây Nguyên – cũng hiện diện đầy tự hào. Những món trang sức bằng vàng tinh xảo, những chiếc nhẫn, khuyên tai cổ được ông Dũng sưu tầm, gìn giữ và đánh số, phân loại tỉ mỉ theo chất liệu, niên đại, cho thấy sự am hiểu và trân trọng sâu sắc của chủ nhân.

Hàng trăm món đồ gốm cổ, với những câu chuyện ngàn năm lịch sử, được trưng bày ngay trong nhà, bên trên là những giấy khen, thư cảm ơn từ các địa phương đã ghi nhận nghĩa cử hiến tặng hiện vật của ông Dũng.

Ông Dũng không chỉ dừng lại ở việc sưu tầm mà còn là người tích cực lan tỏa giá trị văn hóa. Ông đã hiến tặng hàng trăm hiện vật cho các bảo tàng và trung tâm văn hóa tại nhiều địa phương như Ninh Thuận, Bình Thuận, Lâm Đồng, Đăk Nông, An Giang và Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ. Mỗi nơi, ông gửi tặng từ vài chục món, chủ yếu gắn liền với văn hóa Tây Nguyên, góp phần đưa những giá trị di sản này đến gần hơn với cộng đồng.

Bên cạnh đó, góc bếp người đồng bào được ông Dũng dựng phía sau nhà không chỉ là nơi thỏa mãn niềm đam mê mà còn là một không gian trưng bày độc đáo khác.

Cũng như nhiều người chơi cổ vật khác, ông Dũng ấp ủ ước mơ về một phòng trưng bày hay một bảo tàng riêng để giới thiệu toàn bộ bộ sưu tập. Tuy nhiên, do những hạn chế về kinh phí và điều kiện, ông đang hướng đến việc hợp tác với các đơn vị nhà nước hoặc tư nhân. Mục tiêu cao cả của ông là mang bộ sưu tập độc đáo này đến với công chúng, để mọi người có thể chiêm ngưỡng, tìm hiểu và thêm yêu văn hóa Tây Nguyên đa sắc màu.