Thủ tướng: Tăng trưởng hai chữ số những năm tới ‘không thể không làm’

# Kinh tế Việt Nam Tăng Tốc: Từ Thành Tựu Ấn Tượng Đến Khát Vọng Thu Nhập Cao

Tại buổi tiếp xúc cử tri ở TP Cần Thơ ngày 19/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chia sẻ những tin tức đáng khích lệ về bức tranh kinh tế – xã hội của Việt Nam. Ông khẳng định tình hình đạt được kết quả ấn tượng, toàn diện, với xu hướng quý sau tốt hơn quý trước, và dự kiến cả năm nay sẽ vượt trội hơn năm ngoái.

“Nổi bật là mức tăng trưởng GDP quý III đạt 8,22%. Các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo vững chắc, và lạm phát được kiểm soát hiệu quả,” Thủ tướng nhấn mạnh.

### Những Dấu Ấn Kinh Tế Ổn Định và Tăng Trưởng Vượt Bậc

Năm nay, Chính phủ dự kiến đạt và vượt tất cả 15 chỉ tiêu kinh tế – xã hội đã đề ra. Nền kinh tế vĩ mô tiếp tục duy trì sự ổn định, tăng trưởng cao, lạm phát nằm trong tầm kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, cùng với nợ công và bội chi được giữ trong giới hạn an toàn.

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm đã tăng 7,85% so với cùng kỳ. Ước tính cả năm, GDP sẽ tăng khoảng 8%, đưa Việt Nam vào nhóm các quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất khu vực và thế giới. Đáng chú ý, có 32 địa phương đạt tăng trưởng GRDP trên 8%, trong đó 13 nơi thậm chí vượt mốc 10%.

Quy mô GDP quốc gia hiện đạt khoảng 510 tỷ USD, xếp thứ 32 thế giới và thứ 4 trong khối ASEAN. Thu nhập bình quân đầu người đã vượt mốc 5.000 USD, chính thức đưa Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình cao. Sự tăng trưởng tích cực này củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở ra dư địa lớn cho phát triển nhanh, bền vững trong tương lai.

### Khát Vọng Phát Triển Dài Hạn: Mục Tiêu 2030 và 2045

Nhìn về phía trước, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% vào năm 2025 và đạt hai con số trong những năm tiếp theo là thách thức lớn, song đây là nhiệm vụ “không thể không làm” để hiện thực hóa hai mục tiêu 100 năm lịch sử. Cụ thể:
* **Đến năm 2030:** Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại và thu nhập trung bình cao.
* **Đến năm 2045:** Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao.

Để đạt được những cột mốc này, Việt Nam cần phải vượt qua mọi khó khăn, thách thức đồng thời nắm bắt những thời cơ và thuận lợi. Thực tiễn đã chứng minh “Việt Nam đã làm tốt và có kinh nghiệm để tiếp tục vượt qua,” Thủ tướng khẳng định. Sau hơn ba thập kỷ đổi mới, Việt Nam đã chuyển mình từ một nước nghèo, tiến gần đến mức thu nhập trung bình cao, và đang kiên định với lộ trình phát triển đầy tham vọng này.

### Thách Thức Hiện Tại và Hướng Đi Tương Lai

Tuy nhiên, giới chuyên môn chỉ ra rằng nền kinh tế Việt Nam vẫn chưa trải qua một giai đoạn phát triển cao kéo dài (trung bình 10% mỗi năm trên 10 năm liên tục). Do đó, thách thức đặt ra là làm sao để duy trì tốc độ tăng trưởng nhanh, bền vững, từng bước gia nhập nhóm các nước có thu nhập cao.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, các động lực tăng trưởng chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư vẫn chưa thực sự mạnh mẽ.
* **Xuất khẩu** còn thiếu vững chắc, có dấu hiệu chậm lại và phụ thuộc lớn vào khu vực FDI cùng nguồn cung bên ngoài. Các chính sách thuế đối ứng, rào cản kỹ thuật và yêu cầu xanh hóa từ thị trường lớn như Mỹ, EU đang gia tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực này.
* **Đầu tư công** giai đoạn 2025 có quy mô rất lớn, nhưng tỷ lệ giải ngân vẫn thấp, chỉ đạt khoảng 50% kế hoạch tính đến hết tháng 9.
* **Tiêu dùng trong nước** chưa có đột phá rõ nét. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giai đoạn 2021-2025 tăng bình quân 7,5%, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước.

Ông Mãi cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc nhìn nhận rõ ràng rằng nền kinh tế vẫn dựa chủ yếu vào gia công, nhập khẩu, và mô hình tăng trưởng vẫn phụ thuộc chính vào vốn và lao động. Đồng thời, Chính phủ cần kiên định nguyên tắc điều hành trong bối cảnh dư địa chính sách, đặc biệt là tiền tệ, đang dần bị thu hẹp.

### Chìa Khóa Vượt Trội: TFP và Kinh tế Số

Để đạt được mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045, GS.TS Vũ Minh Khương từ Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, đã đưa ra hai kịch bản tăng trưởng GDP bình quân đầu người:
* **Kịch bản 1:** Tăng 5,5% mỗi năm, giúp thu nhập bình quân đầu người đạt 11.000 USD vào năm 2045, tương đương với Malaysia năm 2021.
* **Kịch bản 2:** Tăng 6,5% liên tục trong 20 năm, đưa chỉ số này lên 15.000 USD vào năm 2045 – ngưỡng thấp nhất trong nhóm các nước thu nhập cao. Nếu duy trì tốc độ này, Việt Nam có thể đạt khoảng 20.000 USD/người vào năm 2050.

Để hiện thực hóa các kịch bản này, giới chuyên môn cho rằng Việt Nam cần cải thiện mạnh mẽ chỉ số **năng suất nhân tố tổng hợp (TFP – Total Factor Productivity)**. TFP là một thước đo quan trọng đánh giá hiệu quả hoạt động kinh tế, phản ánh sự đóng góp của các yếu tố đầu vào vào tăng trưởng.

TFP chính là động lực chủ chốt của tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn. Khi các yếu tố vốn và lao động đã được khai thác tối đa, chỉ có sự gia tăng về năng suất mới có thể tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng. Trong bối cảnh hiện nay, kinh tế số được xem là yếu tố then chốt giúp tăng TFP thông qua:
* Cải tiến nghiên cứu và phát triển (R&D).
* Giảm chi phí hoạt động.
* Nâng cao quản trị.
* Việc áp dụng tự động hóa, phân tích dữ liệu lớn, Internet of Things (IoT), và Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả và tạo ra giá trị gia tăng vượt trội.

Với những thành tựu đã đạt được và định hướng chiến lược rõ ràng, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá và hiện thực hóa khát vọng trở thành một quốc gia phát triển, thịnh vượng trong tương lai không xa.