Mỹ điều tàu chiến đến quốc gia sát sườn Venezuela

Thủ đô Port of Spain của Trinidad và Tobago vừa chứng kiến sự xuất hiện của tàu khu trục USS Gravely thuộc Hải quân Mỹ vào ngày 26/10. Sự kiện này, nhằm chuẩn bị cho các cuộc diễn tập chung sắp tới trên vùng biển Caribe, nhanh chóng trở thành tâm điểm của những đồn đoán và căng thẳng ngoại giao, đặc biệt khi Trinidad và Tobago là một đảo quốc chiến lược, chỉ cách bờ biển Venezuela vỏn vẹn 11 km.

Trước làn sóng lo ngại, Chính phủ Trinidad và Tobago đã nhanh chóng trấn an người dân, khẳng định rằng sự hiện diện của chiến hạm Mỹ là một hoạt động thường kỳ và không phải là dấu hiệu của một cuộc xung đột sắp xảy ra. Bộ trưởng Quốc phòng nước này nhấn mạnh, đây chỉ là một phần của lịch trình diễn tập quân sự đã được lên kế hoạch.

Tuy nhiên, phản ứng từ Caracas lại hoàn toàn trái ngược. Ngay trong ngày tàu Mỹ cập cảng, Chính phủ Venezuela đã ra tuyên bố gay gắt, cáo buộc Trinidad và Tobago đang phối hợp với Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhằm thực hiện hành vi “khiêu khích”. Caracas đặc biệt nhấn mạnh rằng hai quốc gia này đang “định dàn dựng một vụ tấn công bịa đặt” với mục đích kích động một cuộc đối đầu quân sự trực diện. Để củng cố lập trường của mình, Phó tổng thống Venezuela Delcy Rodriguez còn tuyên bố rằng Caracas đã bắt giữ “một nhóm lính đánh thuê có liên hệ với tình báo Mỹ”. Dù vậy, phía Venezuela hiện chưa công bố bất kỳ bằng chứng cụ thể nào để xác thực cáo buộc này.

Về phía mình, Washington vẫn giữ im lặng và chưa đưa ra bất kỳ phản hồi chính thức nào trước những cáo buộc từ Venezuela.

Sự hiện diện của USS Gravely tại Trinidad và Tobago diễn ra trong bối cảnh rộng lớn hơn, khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tăng cường đáng kể sự hiện diện quân sự của Mỹ trên khắp vùng Biển Caribe. Từ đầu tháng 9, Mỹ đã triển khai một lực lượng đáng gờm tại phía nam Biển Caribe, bao gồm 10 tiêm kích tàng hình, 8 chiến hạm cùng khoảng 6.500 binh sĩ. Lực lượng này được cho là nhằm tiến hành chiến dịch đối phó các băng đảng ma túy. Đây là một trong những đợt điều động quân sự quy mô lớn nhất của Washington tới khu vực Caribe trong nhiều năm gần đây, thể hiện rõ quyết tâm của Mỹ.

Trong khuôn khổ chiến dịch này, quân đội Mỹ đã thực hiện 10 cuộc tập kích nhắm vào các xuồng bị nghi ngờ chở ma túy, trải rộng từ vùng biển Caribe, ngoài khơi Venezuela, đến tận Thái Bình Dương. Các cuộc tấn công này đã khiến ít nhất 43 người thiệt mạng. Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là Washington vẫn chưa công bố bất kỳ bằng chứng xác thực nào cho thấy các mục tiêu bị không kích thực sự là tội phạm ma túy. Chính chiến dịch quy mô lớn này đã làm dấy lên những lo ngại sâu sắc rằng Washington thực chất có ý đồ lật đổ chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Trước sức ép ngày càng tăng, Tổng thống Maduro đã mô tả động thái tập hợp lực lượng của Mỹ tại Biển Caribe là “mối đe dọa lớn nhất” mà Venezuela phải đối mặt trong vòng 100 năm qua. Ông không ngần ngại tuyên bố rằng Venezuela đã sẵn sàng “đấu tranh vũ trang nhằm bảo vệ lãnh thổ quốc gia”, đồng thời ban hành lệnh huy động cả quân đội chính quy lẫn lực lượng dự bị để tăng cường phòng thủ.

Căng thẳng tiếp tục leo thang rõ rệt trong tuần qua. Lầu Năm Góc đã quyết định rút nhóm tác chiến tàu sân bay USS Gerald R. Ford khỏi châu Âu để điều động thẳng đến vùng Biển Caribe. Đáp lại động thái này, Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino ngay lập tức tuyên bố nước mình đang khởi động các cuộc diễn tập phòng thủ bờ biển quy mô lớn, nhằm chủ động đối phó với bất kỳ mối đe dọa quân sự tiềm tàng nào.

Tuy nhiên, theo nhận định của Javed Ali, chuyên gia an ninh thuộc Đại học Michigan (Mỹ), dù Washington đang phô trương một sức mạnh đáng kể nhằm gây sức ép lên chính quyền Tổng thống Maduro, nhưng quy mô lực lượng hiện tại “vẫn chưa đủ để mở một chiến dịch tấn công toàn diện vào lãnh thổ Venezuela”. Điều này cho thấy mục tiêu chính có thể là răn đe và gây áp lực hơn là can thiệp quân sự trực tiếp.

Tổng hợp từ AFP, Reuters, Al Jazeera