**Nga Tăng Cường Răn Đe Hạt Nhân: Putin Trao Thưởng “Siêu Vũ Khí” Burevestnik và Poseidon**
Ngày 4/11 vừa qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đích thân vinh danh các nhà khoa học và kỹ sư tham gia dự án phát triển tên lửa hành trình hạt nhân Burevestnik cùng siêu ngư lôi Poseidon. Động thái này diễn ra trong bối cảnh những “siêu vũ khí” đầy uy lực này vừa được Moskva thông báo thử nghiệm thành công. Tại buổi lễ, ông Putin tái khẳng định lập trường quốc gia: “Đất nước chúng ta không đe dọa ai cả. Giống như mọi cường quốc hạt nhân khác, Nga đang phát triển năng lực hạt nhân và chiến lược của mình.” Đây là một thông điệp mạnh mẽ về vị thế và khả năng phòng thủ của Nga trong cục diện địa chính trị hiện nay.
**Poseidon: “Siêu Ngư Lôi” Với Sức Mạnh Hủy Diệt Tiềm Tàng**
Sau những thông báo thử nghiệm thành công đầy ấn tượng, siêu ngư lôi Poseidon đã nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý của giới quân sự toàn cầu. Được mô tả như một tàu ngầm không người lái (UUV) sử dụng động cơ hạt nhân cỡ nhỏ, Poseidon sở hữu những thông số kỹ thuật đáng kinh ngạc: tốc độ đạt từ 130-185 km/h, khả năng lặn sâu tới 1.000 mét và tầm hoạt động lên đến 10.000 km. Với năng lực này, Poseidon có thể di chuyển âm thầm qua các đại dương, trở thành mối đe dọa tiềm tàng đối với các mục tiêu chiến lược của đối phương.
Tuy nhiên, ý tưởng về một ngư lôi hạt nhân cỡ lớn không phải là điều xa lạ. Trong lịch sử, Liên Xô từng nghiên cứu và phát triển các dự án tương tự như T-5 và T-15. Những ngư lôi mang đầu đạn hạt nhân này được thiết kế để đối phó hiệu quả với các hạm đội và nhóm tác chiến tàu sân bay hùng mạnh của Mỹ tại Đại Tây Dương, cho thấy tầm nhìn chiến lược dài hạn của Moskva trong việc phát triển các vũ khí răn đe.
**Bối Cảnh Chiến Lược: Khi Cân Bằng Hạt Nhân Rung Chuyển**
Sự ra đời và phát triển thần tốc của Poseidon không nằm ngoài bối cảnh địa chính trị phức tạp. Theo các tài liệu tình báo NATO, dự án này đã được Nga đẩy mạnh đáng kể sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi Hiệp ước Chống Tên lửa Đạn đạo (ABM) vào năm 2002. Washington khi đó lập luận rằng Hiệp ước ABM cản trở quá trình phát triển các lá chắn phòng thủ cần thiết, trong khi Moskva lại nhìn nhận đây là một bước đi nghiêm trọng phá vỡ thế cân bằng hạt nhân chiến lược toàn cầu.
Quyết định của Mỹ đã mở đường cho việc triển khai hai lá chắn phòng thủ tên lửa Aegis Ashore tại Romania và Ba Lan. Phía Washington luôn khẳng định các hệ thống này hoàn toàn mang tính phòng vệ, được trang bị tên lửa đánh chặn SM-3 để đối phó với các tên lửa đạn đạo tầm ngắn đến tầm xa có thể phóng từ Nga. Tuy nhiên, Moskva lại đưa ra cáo buộc ngược lại. Theo Nga, Aegis Ashore không chỉ phòng thủ mà còn có khả năng phóng tên lửa hành trình Tomahawk với tầm bắn lên tới 2.500 km. Điều này khiến thời gian phản ứng của quân đội Nga trước các đòn đánh phủ đầu bị rút ngắn đáng kể, chỉ còn 2-5 phút, thay vì khoảng 30 phút như khi đối phó với tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) truyền thống.
Trong cùng giai đoạn đầu thập niên 2000, Lầu Năm Góc cũng đã thai nghén khái niệm “Tấn công Chớp nhoáng Toàn cầu”, sau này được đổi tên thành Tấn công Thông thường Chớp nhoáng (CPS – Conventional Prompt Strike). Đây là một nỗ lực nhằm phát triển hệ thống vũ khí thông thường nhưng có khả năng tập kích mọi địa điểm trên Trái Đất chỉ trong vòng một giờ, đạt tốc độ và hiệu quả tương đương với các ICBM mang đầu đạn hạt nhân. Mục tiêu của CPS là cho phép Mỹ phản ứng nhanh chóng hơn đối với các mối đe dọa mới nổi, đồng thời có thể thay thế tới 30% số vũ khí nguyên tử trong kịch bản xung đột hạt nhân.
**Poseidon: Phản Ứng Đối Trọng Trong Cuộc Đua Vũ Trang**
Trước những động thái trên, Poseidon được giới phân tích xem là phản ứng chiến lược của Nga nhằm tái lập cân bằng. Steven Pifer, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine, nhận định sâu sắc: “Poseidon là câu trả lời của Nga, trong đó mục tiêu là phát triển những vũ khí khiến đối phương không thể đánh chặn. Nó sẽ tạo thành cột trụ răn đe mới, bên cạnh tên lửa siêu vượt âm Avangard và Kinzhal, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa RS-28 Sarmat và tên lửa hành trình Burevestnik.” Điều này cho thấy Poseidon không đơn thuần là một vũ khí, mà là một phần trong hệ thống răn đe đa dạng và phức tạp của Nga.
Tom Karako, một chuyên gia uy tín từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhấn mạnh thêm rằng Poseidon chính là một phản ứng trực tiếp đối với năng lực phòng thủ của Mỹ. Ông giải thích: “Nó nhắm vào các thành phố ven biển, nơi sinh sống của khoảng 50% dân Mỹ, tạo thành sức răn đe dựa trên khả năng gây tổn thất không thể chấp nhận.”
Không chỉ các diễn biến về phòng thủ tên lửa, sự mở rộng liên tục của NATO về phía đông sau khi Liên Xô tan rã cũng được coi là một nguyên nhân cốt lõi thúc đẩy Nga phát triển hàng loạt vũ khí chiến lược mới. Từ 16 quốc gia thành viên vào năm 1999, liên minh này đã tăng lên 32 nước vào năm 2024, bao gồm nhiều quốc gia từng thuộc Liên Xô hoặc nằm trong Khối Hiệp ước Warsaw. Moskva đã nhiều lần bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với việc NATO mở rộng, coi đây là mối đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia và mô tả liên minh là “công cụ đối đầu và răn đe nhằm vào Nga”.
Ông Pifer củng cố thêm quan điểm: “Poseidon không chỉ là vũ khí, mà là biểu tượng của năng lực đáp trả. Nó ra đời nhằm chứng minh rằng NATO có mở rộng đến đâu thì Nga cũng có khả năng gây tổn thất không thể chấp nhận cho đối phương.”
**Hành Trình Vén Màn “Siêu Ngư Lôi” Và Tầm Nhìn Chiến Lược Của Putin**
Lần đầu tiên thế giới biết đến ngư lôi Poseidon là vào cuối năm 2015, khi truyền hình Nga bất ngờ phát sóng một đoạn tin tức về cuộc họp giữa Tổng thống Putin và Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu. Trong đoạn phim, một quan chức cấp cao đã để lộ bản thiết kế của một dự án bí mật mang tên “Hệ thống Hải dương Đa năng Status-6”. Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) ngay lập tức đánh giá đây là một hành động có chủ đích của Nga, chứ không phải là sự cố lộ thông tin ngoài ý muốn.
Lầu Năm Góc sau đó đã xác nhận lần phóng thử đầu tiên của dự án Status-6 diễn ra vào ngày 27/11/2016, với quả đạn được phóng từ tàu ngầm B-90 Sarov ở vùng Bắc Băng Dương băng giá. Đến đầu năm 2018, quân đội Mỹ chính thức công bố Nga đang phát triển “ngư lôi thế hệ mới, có tầm hoạt động xuyên lục địa, vận hành hoàn toàn tự động, sử dụng năng lượng nguyên tử và mang được đầu đạn hạt nhân” – chính là Poseidon.
Poseidon sau đó đã chính thức được Tổng thống Putin công bố là một trong sáu “siêu vũ khí” của Nga trong thông điệp liên bang tháng 3/2018. Gói khí tài chiến lược này, bao gồm cả tên lửa siêu vượt âm Avangard, Kinzhal, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa RS-28 Sarmat và tên lửa hành trình Burevestnik, được kỳ vọng sẽ giúp Moskva duy trì vị thế siêu cường và tái lập thế cân bằng chiến lược với Washington trong nhiều thập kỷ tới.
Khép lại bài phát biểu quan trọng, Tổng thống Putin đã khẳng định ý nghĩa lịch sử của những thành tựu này: “Kết quả mà mọi người đạt được có ý nghĩa lịch sử đối với dân tộc chúng ta. Điều đó sẽ giúp đảm bảo thế cân bằng chiến lược và an ninh trong hàng thập kỷ tới, có thể nói là trong cả thế kỷ 21.” Lời tuyên bố này một lần nữa khẳng định quyết tâm của Nga trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và duy trì vị thế cường quốc trên trường quốc tế.
