**Nga Gấp Rút Chuẩn Bị Tái Khởi Động Thử Nghiệm Hạt Nhân? Lệnh Từ Putin và Phản Ứng Toàn Cầu**
Điện Kremlin vừa phát đi một tín hiệu mạnh mẽ gây chú ý toàn cầu: Tổng thống Vladimir Putin yêu cầu các quan chức cấp cao chuẩn bị đề xuất về việc tái khởi động chương trình thử nghiệm vũ khí hạt nhân của Nga. Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế.
**Putin: Sẵn Sàng Tuân Thủ, Nhưng Cũng Sẵn Sàng Hành Động**
Mặc dù đưa ra yêu cầu táo bạo, Tổng thống Putin khẳng định Nga sẽ tiếp tục tuân thủ Hiệp ước Cấm Thử hạt nhân Toàn diện (CTBT). Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh Moscow sẵn sàng tiến hành thử nghiệm nếu Mỹ hoặc bất kỳ quốc gia nào khác có hành động trước. Đây là một tuyên bố đầy thách thức, hàm ý một cuộc đua vũ trang hạt nhân tiềm tàng.
**Bộ Quốc phòng Nga Đã Sẵn Sàng**
Trước những động thái và bình luận gần đây từ Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Andrei Belousov đã kêu gọi Nga nên chuẩn bị sẵn sàng cho các cuộc thử hạt nhân toàn diện. Ông cũng xác nhận rằng bãi thử Trung ương tại quần đảo Novaya Zemlya – địa điểm thử nghiệm hạt nhân chiến lược của Nga – đã sẵn sàng cho mọi kịch bản.
**Nga Có Thể Thử Nghiệm Nhanh Đến Mức Nào?**
Câu hỏi lớn nhất lúc này là Nga có thể nối lại các vụ thử hạt nhân nhanh chóng đến đâu. Các chuyên gia quốc tế đã đưa ra những đánh giá khác nhau về khả năng này:
* **Tốc độ và rủi ro:** Theo Hans Kristensen từ Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS), cách nhanh nhất để thực hiện một vụ thử là kích nổ đầu đạn trong một đường hầm đã có sẵn. Tuy nhiên, phương pháp này không cung cấp dữ liệu mới và tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ phóng xạ nguy hiểm. Một thử nghiệm mới, chuyên biệt hơn, sẽ đòi hỏi chuẩn bị đường hầm chuyên dụng và lắp đặt thiết bị phức tạp, có thể mất hơn 6 tháng.
* **Khung thời gian:** Jon Wolfsthal, cũng từ FAS, nhận định Nga có thể cần ít nhất đến năm sau để bắt đầu thử nghiệm. Quá trình này thậm chí có thể kéo dài hơn nếu mục tiêu là thu thập được lượng dữ liệu toàn diện.
* **Lợi thế về tốc độ:** Daryl Kimball từ Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí (ACA) lưu ý rằng Mỹ, Nga và Trung Quốc đều có kế hoạch sẵn sàng thử nghiệm hạt nhân. Tuy nhiên, ông ước tính Mỹ sẽ cần 2-3 năm cho một vụ thử, trong khi Nga sẽ mất ít thời gian hơn đáng kể.
* **Sẵn sàng cao tại Novaya Zemlya:** Ankit Panda từ Quỹ Carnegie cho biết Nga duy trì mức độ sẵn sàng thử nghiệm tương đối cao tại Novaya Zemlya. Ông tin rằng Moscow có thể dễ dàng thử vũ khí hạt nhân mà không cần thiết bị thu thập dữ liệu phức tạp, chỉ cần vài tuần để chuẩn bị.
* **Nhanh hơn Mỹ:** Stephen Schwartz, một chuyên gia phân tích chi phí và hậu quả từ những vụ thử hạt nhân của Mỹ, thừa nhận rằng Nga có khả năng nối lại các vụ thử hạt nhân dưới lòng đất nhanh chóng hơn cả Mỹ, trong vòng vài tuần đến vài tháng.
**Mục Tiêu: Thế Hệ Vũ Khí Mới?**
Jon Wolfsthal nhận định rằng việc thử nghiệm nổ hạt nhân có thể giúp Nga phát triển thế hệ vũ khí mới, mở ra một chương mới đầy bất ổn trong cuộc chạy đua vũ trang toàn cầu. Động thái này của Nga chắc chắn sẽ gây ra những phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế, định hình lại cục diện an ninh thế giới trong tương lai gần.
