Thiếu tướng Trần Đức Thuận: Quốc phòng hiện đại phải bắt đầu từ sức mạnh số

## Tầm Nhìn Đột Phá: Dự Thảo Văn Kiện Đại hội 14 Mở Rộng Tư Duy Bảo Vệ Tổ Quốc Trong Kỷ Nguyên Mới

Dự thảo Văn kiện Đại hội 14 đang hé lộ những bước tiến quan trọng và tư duy chiến lược mở rộng trong công tác bảo vệ Tổ quốc. Đặc biệt, việc bổ sung “đối ngoại, hội nhập quốc tế” vào nhóm nhiệm vụ trọng yếu cùng với sự chuyển mình sang cách tiếp cận gắn chặt quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế – xã hội, khoa học – công nghệ, bảo vệ môi trường và chuyển đổi số, cho thấy một tầm nhìn toàn diện và hiện đại. Nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân và thế trận lòng dân vững chắc tiếp tục được khẳng định là cốt lõi, nhưng với những điều chỉnh phù hợp với bối cảnh mới.

Để làm rõ hơn về những điểm đổi mới này, VnExpress đã có cuộc phỏng vấn với Thiếu tướng Trần Đức Thuận, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội. Ông đã chia sẻ hai điểm nổi bật trong dự thảo, định hình lại cách Việt Nam tiếp cận an ninh quốc gia trong thập kỷ tới.

### Hai Điểm Nhấn Chiến Lược Từ Thiếu tướng Trần Đức Thuận

Thiếu tướng Trần Đức Thuận nhấn mạnh hai thay đổi mang tính chiến lược trong dự thảo văn kiện:

1. **Nâng tầm tư duy “Tự chủ chiến lược”:**
Điểm đầu tiên là việc đặt tư duy “tự chủ chiến lược” ở một mức độ cao hơn, toàn diện hơn. Điều này thể hiện rõ qua các định hướng quan trọng như tự chủ công nghệ, phát triển mạnh mẽ công nghiệp quốc phòng – an ninh lưỡng dụng, và gia tăng tỷ lệ nội địa hóa các hệ thống quan trọng. Trong bối cảnh cạnh tranh nước lớn ngày càng gay gắt, mở rộng sang các lĩnh vực công nghệ lõi, an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo (AI) và không gian vũ trụ, Việt Nam hiểu rõ chỉ có thể bảo đảm an ninh quốc gia nếu chủ động phát triển các năng lực cốt lõi, không phụ thuộc vào bên ngoài.

2. **Bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng – Không gian mới của Tổ quốc:**
Điểm nổi bật thứ hai là việc chính thức đưa nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng vào dự thảo văn kiện. Không gian mạng giờ đây được nhìn nhận là một không gian chủ quyền ngang hàng với đất liền, biển, trời và vũ trụ. Thiếu tướng Trần Đức Thuận phân tích rằng các cuộc tấn công mạng, can thiệp dữ liệu hay chiến tranh nhận thức có thể tác động trực tiếp và nghiêm trọng đến ổn định chính trị xã hội. Do đó, việc bổ sung nội dung này là hoàn toàn cần thiết và phù hợp với thực tiễn.

### Ưu Tiên Phát Triển Công Nghiệp Quốc phòng An ninh: Bốn Nhóm Năng Lực Trọng Tâm

Trong bối cảnh mới, để nâng cao năng lực bảo vệ Tổ quốc, Việt Nam cần ưu tiên phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh với bốn nhóm năng lực trọng tâm sau:

* **Công nghệ tên lửa và phòng không, không quân hiện đại:** Nâng cao khả năng phòng thủ và tấn công từ trên không.
* **Năng lực tác chiến mạng và phòng vệ mạng tầm quốc gia:** Xây dựng lá chắn số vững chắc cho đất nước.
* **Công nghệ vật liệu mới, UAV, phương tiện tự hành:** Tối ưu hóa hiệu quả tác chiến và trinh sát.
* **Công nghệ lưỡng dụng như vi mạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, định vị, dẫn đường:** Phát huy tối đa tiềm năng công nghệ cho cả mục đích dân sự và quân sự.

### Xây Dựng Quân Đội và Công An “Tinh, Gọn, Mạnh” Trong Kỷ Nguyên Số

Để lực lượng Quân đội và Công an phát triển theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, dự thảo văn kiện đề ra nhiều giải pháp đồng bộ:

* **Tinh gọn đi đôi với tự động hóa và số hóa:** Tối ưu hóa bộ máy, tăng cường ứng dụng công nghệ.
* **Nâng cao chất lượng, tổ chức linh hoạt hơn trên nền tảng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo:** Khai thác sức mạnh của dữ liệu và AI để ra quyết định nhanh chóng, chính xác.
* **Hình thành các lực lượng chuyên trách cho tác chiến đa miền:** Chuẩn bị cho các hình thái chiến tranh phức tạp trên nhiều không gian.
* **Điều chỉnh tổ chức theo hướng lưỡng dụng:** Tận dụng nguồn lực và công nghệ cho cả mục đích quốc phòng và dân sự.
* **Nâng cao khả năng hiệp đồng quân binh chủng trên nền tảng số:** Tăng cường sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các lực lượng.

### Nâng Cao Hiệu Quả Thế Trận Quốc Phòng Toàn Dân, An Ninh Nhân Dân

Để thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân vận hành hiệu quả hơn, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội, các nhiệm vụ cần được tập trung bao gồm:

* **Hoàn thiện khung pháp lý về phòng thủ dân sự và an ninh phi truyền thống:** Tạo hành lang pháp lý vững chắc cho các hoạt động ứng phó.
* **Xây dựng Trung tâm điều hành an ninh phi truyền thống liên thông từ Trung ương đến địa phương:** Thiết lập hệ thống chỉ huy, phối hợp thống nhất, hiệu quả.
* **Nâng cao năng lực của người dân và doanh nghiệp về phòng vệ mạng, phòng chống thiên tai, an toàn sinh học:** Phát huy vai trò chủ thể của nhân dân trong bảo vệ Tổ quốc từ cơ sở.

### Định Hướng Quan Trọng Cho Giai Đoạn 2026-2030

Hướng tới giai đoạn 2026-2030, văn kiện cần tiếp tục nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng yếu sau:

* **Bảo vệ chủ quyền số và an ninh dữ liệu quốc gia:** Ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên số.
* **Đẩy mạnh đối ngoại quốc phòng – an ninh theo hướng cân bằng, tin cậy và thực chất:** Mở rộng hợp tác, duy trì ổn định khu vực.
* **Hoàn thiện mô hình phòng thủ khu vực và phòng thủ dân sự quốc gia:** Nâng cao khả năng ứng phó toàn diện.
* **Đặt vai trò của khoa học công nghệ lên đúng mức:** Coi khoa học công nghệ là động lực then chốt cho sự phát triển quốc phòng an ninh.

Những định hướng và điểm nhấn trong dự thảo Văn kiện Đại hội 14 cho thấy một sự chuẩn bị kỹ lưỡng, mang tầm chiến lược, hướng tới xây dựng một Việt Nam vững mạnh, chủ động trong mọi tình huống và thách thức của thời đại mới.