Hộ kinh doanh giảm đáng kể chi phí nếu nộp thuế trên lãi’

**Bộ Tài chính đề xuất bước ngoặt mới cho thuế hộ kinh doanh: Đánh vào Lợi nhuận thay vì Doanh thu**

Bộ Tài chính vừa đưa ra một đề xuất mang tính đột phá nhằm thay đổi cách tính thuế cho hàng triệu hộ kinh doanh tại Việt Nam. Thay vì áp dụng thuế trên toàn bộ doanh thu, đề xuất mới nhắm vào việc đánh thuế trên lợi nhuận đối với các hộ kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng chịu thuế. Đây được coi là bước đi quan trọng hướng tới sự minh bạch và công bằng hơn trong hệ thống thuế thu nhập.

Cụ thể, các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm và có khả năng xác định được chi phí đầu vào sẽ chịu thuế suất 15% trên phần lãi. Đối với các hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm, mức thuế suất trên lợi nhuận sẽ là 17%. Trong trường hợp các hộ không xác định được chi phí đầu vào, họ sẽ tiếp tục nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như phương pháp hiện hành, dao động từ 0,5% đến 2% tùy ngành nghề kinh doanh.

**Chuyên gia đồng thuận: Thuế đúng bản chất, giảm gánh nặng cho hộ kinh doanh**

Đề xuất này nhận được sự đồng tình cao từ nhiều chuyên gia. TS Nguyễn Ngọc Tú và ông Nguyễn Huỳnh Anh Tuấn cùng khẳng định rằng cách tính thuế mới đúng với bản chất của thuế thu nhập và đảm bảo nguyên tắc nộp thuế đúng, đủ. Ông Nguyễn Huỳnh Anh Tuấn nhấn mạnh, chính sách này sẽ giúp các hộ kinh doanh giảm đáng kể chi phí thuế, đặc biệt là những ngành có doanh thu cao nhưng chi phí đầu vào cũng lớn. Bà Nguyễn Thị Cúc cũng đánh giá cao tính minh bạch và công bằng mà chính sách mới mang lại.

**Bức tranh hộ kinh doanh tại Việt Nam và tác động của chính sách mới**

Tính đến cuối năm 2024, cả nước ghi nhận khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh. Trong số này, có đến 1,3 triệu hộ đang có doanh thu vượt ngưỡng phải nộp thuế (hiện là hơn 100 triệu đồng/năm). Điều này cho thấy tác động của chính sách mới sẽ rất rộng rãi và ảnh hưởng trực tiếp đến một lượng lớn hộ kinh doanh.

**Hộ kinh doanh “mừng” nhưng vẫn “lo”: Bài toán chứng minh chi phí và hóa đơn**

Dù ủng hộ chủ trương chuyển sang tính thuế trên lợi nhuận, nhiều hộ kinh doanh vẫn bày tỏ sự lo ngại về tính khả thi trong việc chứng minh chi phí đầu vào. Đặc biệt, với đặc thù kinh doanh tại Việt Nam, nhiều hộ lấy hàng chủ yếu từ chợ đầu mối, giao dịch tiền mặt và không có hóa đơn chứng từ đầy đủ. Họ kiến nghị cơ quan quản lý cần nghiên cứu các cơ chế đơn giản hóa việc chứng minh chi phí, hoặc áp dụng “hệ số chi phí theo ngành” để thuận tiện hơn. Một số tiểu thương còn băn khoăn về việc ghi chép hóa đơn khi công việc thường bắt đầu từ rất sớm.

**Lộ trình và Thách thức phía trước cho việc áp dụng thuế lợi nhuận**

Các chuyên gia nhận định, việc áp dụng ngay cách tính thuế mới trên lợi nhuận có thể gặp khó khăn do tình trạng thiếu hóa đơn chứng từ phổ biến trong cộng đồng hộ kinh doanh. Họ khuyến nghị cần có một lộ trình cụ thể để các hộ kinh doanh có thời gian tái cơ cấu nguồn mua hàng, chuyển dần sang các giao dịch có chứng từ rõ ràng, và thay đổi thói quen quản lý hóa đơn. Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng về nguồn lực và hệ thống để đáp ứng khối lượng công việc dự kiến sẽ tăng lên đáng kể.

**Xem xét điều chỉnh Ngưỡng doanh thu chịu thuế cho hộ kinh doanh**

Cùng với đề xuất tính thuế trên lợi nhuận, Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu việc tăng ngưỡng doanh thu chịu thuế hiện hành (100 triệu đồng/năm). Dự kiến, ngưỡng này có thể tăng lên 200 triệu đồng từ năm sau, thậm chí có ý kiến đề xuất nâng lên mức tối thiểu 500 triệu đồng hoặc 1 tỷ đồng để phù hợp hơn với thực tế kinh doanh.

Ông Lưu Đức Huy từ Bộ Tài chính giải thích rằng, nếu áp dụng tính thuế trên lợi nhuận, ngưỡng doanh thu chịu thuế sẽ không còn tác động nhiều đến số thuế phải nộp. Vai trò chính của ngưỡng lúc này chủ yếu là xác định các hộ kinh doanh quy mô nhỏ lẻ được miễn thuế. Việc điều chỉnh ngưỡng sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo công bằng và tránh bất bình đẳng giữa các hộ.

**Cảnh báo về “vùng xám” khi nâng ngưỡng miễn thuế quá cao**

Tuy nhiên, TS Nguyễn Ngọc Tú lại đưa ra cảnh báo về việc nâng ngưỡng miễn thuế quá cao. Ông cho rằng điều này có thể tạo ra một “vùng xám” pháp lý, khuyến khích tình trạng trốn thuế và làm giảm động lực để các hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, từ đó làm mất đi tính minh bạch và quản lý hiệu quả. TS Tú kiến nghị tạm thời áp dụng mức 200 triệu đồng và xem xét điều chỉnh thêm sau năm 2026, khi hệ thống hóa đơn điện tử đã được bao phủ rộng rãi hơn, tạo nền tảng vững chắc cho việc quản lý thuế hiệu quả.