Một người đổi mới nảy ý tưởng, trăm triệu người đổi mới tạo tương lai’

**Chuyển Đổi Việt Nam: Khoa học Công nghệ, Đổi mới Sáng Tạo và Chuyển đổi Số – Động Lực Vươn Tầm Phát Triển**

Trong bài tham luận quan trọng tại Đại hội Đảng bộ Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã phác thảo một lộ trình đầy tham vọng và chiến lược, khẳng định vai trò cốt lõi của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong hành trình vươn lên của Việt Nam.

Sau khi đã thành công thoát nghèo nhờ nông nghiệp và đạt mức thu nhập trung bình nhờ công nghiệp, Việt Nam đứng trước ngưỡng cửa mới để vươn mình lên nhóm các nước phát triển. Theo Bộ trưởng, **khoa học – công nghệ** chính là nền tảng duy nhất, không thể thay thế, để hiện thực hóa khát vọng này.

Chiến lược phát triển của Việt Nam được định hình dựa trên sự kết hợp hài hòa ba trụ cột: **khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số**. Nếu khoa học công nghệ cung cấp nền tảng tri thức vững chắc, đổi mới sáng tạo sẽ là cầu nối biến tri thức thành giá trị thực tiễn trong cuộc sống, thì chuyển đổi số đóng vai trò then chốt trong việc khuếch đại, lan tỏa tri thức đó trên quy mô lớn.

Nhấn mạnh về những bước tiến quan trọng, Bộ trưởng khẳng định thể chế về khoa học – công nghệ của Việt Nam đã trở nên thông thoáng, kiến tạo và tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Đặc biệt, **Nghị quyết 57 của Chính phủ** đã đánh dấu một kỷ nguyên mới, chuyển dịch trọng tâm phát triển từ lợi thế lao động giá rẻ sang việc khai thác sức mạnh của tri thức và công nghệ.

Nhờ những nỗ lực không ngừng, lĩnh vực khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã gặt hái được nhiều kết quả tích cực, thể hiện qua việc thứ hạng quốc tế được cải thiện rõ rệt. Đây là tiền đề vững chắc, tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong 5 năm tới.

Cam kết mạnh mẽ cho tương lai, Nhà nước dự kiến sẽ chi từ **3-4% ngân sách** (tương đương **3-4 tỷ USD mỗi năm**) để kích hoạt tổng chi xã hội lên đến **10-15 tỷ USD** vào các hoạt động khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Mục tiêu đầy tham vọng là đưa ba lĩnh vực này đóng góp **ít nhất 5% GDP** của đất nước.

Để giữ vững chủ quyền quốc gia và hình thành các ngành công nghiệp trụ cột, Việt Nam sẽ tập trung làm chủ **11 nhóm công nghệ chiến lược**. Bởi lẽ, như lời Bộ trưởng nhấn mạnh: “không làm chủ công nghệ thì không thể giữ vững chủ quyền quốc gia”.

Chiến lược **đổi mới sáng tạo** sẽ lấy doanh nghiệp làm trung tâm, đồng thời khuyến khích sự sáng tạo từ mỗi người dân. Mục tiêu là xây dựng một quốc gia khởi nghiệp (startup nation), nơi tinh thần khám phá được đề cao và sự khoan dung đối với những thất bại được chấp nhận như một phần của quá trình phát triển.

Bộ Khoa học và Công nghệ định hướng xây dựng một **quốc gia số toàn diện**, bao gồm chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, với **công dân số** là trung tâm của mọi hoạt động. Vai trò của ngành cũng sẽ có sự chuyển mình mạnh mẽ: từ quản lý sang tạo động lực, từ phân bổ nguồn lực sang huy động, từ kiểm soát hành chính sang sáng tạo, dẫn dắt và mở lối thị trường.

Về định hướng nghiên cứu, Bộ trưởng chỉ rõ: **nghiên cứu cơ bản** sẽ được chuyển trọng tâm về các trường đại học, trong khi **nghiên cứu công nghệ** sẽ được ưu tiên phát triển tại các doanh nghiệp, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa học thuật và ứng dụng.

Nghiên cứu cần tập trung sâu vào các **công nghệ chiến lược** và **công nghệ lõi**. Đặc biệt, có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ chuyển đổi số thông thường sang **chuyển đổi AI**, và từ việc số hóa các quy trình hành chính đơn thuần sang mô hình vận hành quốc gia bằng dữ liệu và nền tảng số.

Để hỗ trợ đầu ra cho các sản phẩm công nghệ chiến lược, Nhà nước sẽ áp dụng các cơ chế như mua sắm công hoặc trích quỹ khoa học – công nghệ. Các doanh nghiệp cũng sẽ được cấp “phiếu hỗ trợ đổi mới công nghệ”, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động nghiên cứu và phát triển.

Trong thời kỳ chuyển đổi số, tầm nhìn là “một nền tảng số dùng chung toàn quốc”, loại bỏ tình trạng “mỗi xã, mỗi tỉnh một phần mềm” thiếu đồng bộ, hướng tới sự hiệu quả và kết nối liền mạch trên toàn quốc.

Nhiệm kỳ sắp tới được kỳ vọng là giai đoạn “chuyển hóa tiềm năng thành tăng trưởng thực chất, đưa kinh tế tăng trên 10%, hướng tới tự chủ chiến lược”. Khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là động lực trung tâm của mọi sự phát triển, khẳng định đây là sự nghiệp chung của toàn dân tộc Việt Nam.