Vụ án Libya’ khiến cựu tổng thống Pháp Sarkozy phải ngồi tù

**Cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy: Bước Ngoặt Lịch Sử Với Án Tù Vì Vụ Bê Bối Tài Trợ Từ Libya**

Vào ngày 21/10, chính trường Pháp và Liên minh châu Âu đã chứng kiến một sự kiện chưa từng có tiền lệ: cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy, ở tuổi 70, đã rời căn nhà của mình tại Paris để thi hành bản án 5 năm tù tại nhà tù La Sante. Ông Sarkozy trở thành cựu nguyên thủ quốc gia đầu tiên trong lịch sử Liên minh châu Âu phải ngồi tù, với cáo buộc huy động tài trợ bất hợp pháp từ Libya cho chiến dịch tranh cử tổng thống Pháp năm 2007. Vụ việc này không chỉ là một bê bối cá nhân mà còn là một vết đen chấn động nền chính trị khu vực.

Sự nghiệp chính trị của Nicolas Sarkozy khởi đầu đầy ấn tượng, từ chức thị trưởng Neuilly-sur-Seine cho đến các vị trí bộ trưởng quan trọng, trước khi ông chính thức đắc cử tổng thống Pháp vào năm 2007. Tuy nhiên, nhiệm kỳ tổng thống của ông thường xuyên vướng vào những lùm xùm và bê bối. Sau thất bại trong nỗ lực tái tranh cử năm 2012, hàng loạt rắc rối pháp lý đã bủa vây ông, mà nổi bật nhất chính là “Vụ án Libya” – một cáo buộc gây chấn động toàn cầu.

Các công tố viên đã đưa ra cáo buộc nghiêm trọng: ông Sarkozy và các trợ lý của mình đã bí mật đạt được thỏa thuận với cố lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi. Theo đó, chính quyền Libya sẽ tài trợ cho chiến dịch tranh cử năm 2007 của ông Sarkozy, đổi lại ông Sarkozy cam kết sẽ giúp ông Gaddafi khôi phục hình ảnh trên trường quốc tế. Cuộc điều tra về vụ việc này bắt đầu từ khi trang tin Mediapart công bố một “bản ghi nhớ” gây sốc, hé lộ thông tin về việc “cho phép chuyển 50 triệu euro cho chiến dịch tranh cử của Sarkozy”. Thêm vào đó, con trai của ông Gaddafi cũng từng tuyên bố đích danh chính quyền Libya đã chi hàng triệu euro để tài trợ cho chiến dịch tranh cử của Sarkozy năm 2007.

Quá trình điều tra đã đào sâu vào những bí mật, xem xét tỉ mỉ các chuyến đi đến Libya của những thân tín trong ê-kíp của Sarkozy. Từ đó, các điều tra viên đã phát hiện ra “thỏa thuận phi pháp” này có thể đã manh nha từ năm 2005. Nhiều cuộc gặp gỡ kín đáo đã diễn ra, bao gồm cuộc họp giữa ông Gueant, chánh văn phòng bộ trưởng nội vụ lúc bấy giờ, và ông Abdullah al-Senoussi, lãnh đạo cơ quan tình báo Libya. Sau đó, chính Sarkozy và Gaddafi cũng đã có cuộc gặp riêng. Đến tháng 12/2005, Brice Hortefeux – một người bạn thân cận của Sarkozy – được cho là đã trao cho một quan chức Libya “tờ giấy có một cái tên kèm theo số tài khoản ngân hàng”, mở ra một chương mới trong cuộc điều tra.

Những bằng chứng then chốt tiếp tục xuất hiện vào năm 2012, khi bộ trưởng dầu mỏ Libya Chukri Ghanem được phát hiện chết đuối. Nhật ký của Ghanem đã trở thành một tài liệu quan trọng, liệt kê nhiều khoản tiền gửi từ al-Senoussi và các trợ lý của Gaddafi dành cho Sarkozy, khớp với các giao dịch chuyển vào tài khoản của doanh nhân Takieddine. Al-Senoussi sau đó cũng đã xác nhận chiến dịch của Sarkozy đã nhận hàng triệu euro từ chính quyền Gaddafi. Một nhân chứng quan trọng khác là Takieddine, người từng khai rằng mình đã đích thân vận chuyển các vali tiền mặt từ Tripoli đến để đưa cho Sarkozy và Gueant, nhưng sau đó lại rút lại lời khai. Takieddine đã qua đời vào năm 2020. Trong khi đó, Gueant và Hortefeux kiên quyết phủ nhận mọi thông tin về việc chấp nhận xóa tội cho quan chức tình báo Libya để đổi lấy tài trợ cho Sarkozy.

Ngày 25/9, một phán quyết chấn động đã được tòa án Paris đưa ra, tuyên phạt cựu Tổng thống Sarkozy 5 năm tù giam với tội danh âm mưu phạm pháp, nộp phạt 100.000 euro và cấm giữ chức vụ công trong 5 năm. Tuy nhiên, tòa án đã bác bỏ kết luận của công tố viên rằng Sarkozy đã được hưởng lợi trực tiếp nhờ tiền tài trợ tranh cử bất hợp pháp. Các đồng phạm khác trong vụ án cũng nhận án phạt tương xứng: Gueant bị tuyên 6 năm tù và Hortefeux 2 năm tù. Trong khi đó, các quá trình xét xử liên quan đến vụ án này dự kiến sẽ tiếp tục bắt đầu từ tháng 1/2025.

Đội ngũ pháp lý của ông Nicolas Sarkozy đã ngay lập tức nộp đơn kháng cáo, mở ra một giai đoạn pháp lý mới đầy cam go. Hiện vẫn chưa rõ cựu Tổng thống Sarkozy sẽ phải ngồi tù trong thời gian bao lâu, bởi luật sư của ông đã nộp đơn xin tạm tha để ông được tại ngoại trong thời gian chờ đơn kháng cáo được xem xét. Vụ án này vẫn đang tiếp diễn và thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận quốc tế.