Nông dân lo mất trắng vì sầu riêng bị dừng xét nghiệm, rụng đầy vườn

# Sầu Riêng Việt Nam Đứng Trước Thử Thách Lớn: Ách Tắc Kiểm Nghiệm Gây Thiệt Hại Hàng Tỷ Đồng

Những ngày qua, bức tranh mùa vụ sầu riêng tại Đăk Lăk và các vùng trồng trọng điểm khác đang nhuốm màu ảm đạm. Hệ thống kiểm nghiệm ách tắc đã và đang đẩy nông dân, doanh nghiệp vào thế khó, khiến hàng ngàn tấn sầu riêng chín rụng đầy vườn, giá giảm thê thảm và các container xuất khẩu bị mắc kẹt vô thời hạn, gây thiệt hại hàng tỷ đồng.

## Thiệt Hại Nặng Nề: Sầu Riêng Rụng Đầy Vườn, Doanh Nghiệp Lỗ Hàng Tỷ Đồng

### Nông Dân “Khóc Ròng” Vì Sầu Riêng Rớt Giá Thê Thảm

Hàng loạt vườn sầu riêng khắp các tỉnh thành chứng kiến cảnh trái chín rụng hàng loạt, không thể thu hoạch. Giá sầu riêng tươi, vốn đang ở mức hấp dẫn 82.000 đồng/kg, nay đã lao dốc không phanh, chỉ còn vỏn vẹn 20.000-25.000 đồng/kg. Nhiều nông dân ước tính, thiệt hại lên đến hàng trăm triệu đồng do trái cây hư hỏng, không thể bán hoặc bán với giá rẻ mạt.

### Doanh Nghiệp “Đứng Hình” Với Hàng Tỷ Đồng Thiệt Hại

Không chỉ nông dân, các doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu sầu riêng cũng đang oằn mình gánh chịu những tổn thất khổng lồ. Việc không có phòng xét nghiệm đạt chuẩn hoạt động đã buộc nhiều doanh nghiệp phải ngừng thu mua, khiến hàng ngàn container sầu riêng không thể thông quan, bị kẹt kéo dài tại kho bãi và cửa khẩu. Ước tính thiệt hại đã lên tới hàng tỷ đồng cho mỗi đơn vị. Giá sầu riêng loại A tại kho, từng vượt mốc 100.000 đồng/kg, nay đã sụt giảm chỉ còn khoảng 80.000 đồng/kg. Hiện tại, gần 2.000 container sầu riêng đang tồn đọng, chất đống tại các kho, nhà máy và cửa khẩu, chờ đợi giải pháp.

## Nút Thắt Đến Từ Đâu? Ách Tắc Trong Quy Trình Kiểm Nghiệm

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ách tắc nghiêm trọng này bắt nguồn từ việc các phòng xét nghiệm ngừng tiếp nhận mẫu hoặc chậm trả kết quả. Lý do được đưa ra là để bảo trì, bảo dưỡng hệ thống. Đồng thời, quá trình cấp lại giấy phép cho các phòng thử nghiệm mới cũng đang gặp vướng mắc về thủ tục, gây chậm trễ đáng kể và làm trầm trọng thêm tình hình.

## Những Đề Xuất Khẩn Cấp Để Gỡ Nút Thắt Cho Ngành Sầu Riêng

Trước tình hình cấp bách, nhiều giải pháp đã được các bên liên quan đề xuất nhằm nhanh chóng tháo gỡ khó khăn:

* **Duy trì hoạt động của các phòng xét nghiệm:** Cơ quan chức năng cần khẩn trương xem xét, duy trì hoạt động của một số phòng xét nghiệm đủ điều kiện cần thiết, tránh gây khó khăn chồng chất cho người dân và doanh nghiệp.
* **Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vào cuộc:** Bộ cần rà soát lại các đơn vị đã được công nhận, hỗ trợ địa phương trong việc cấp phép, đồng thời tích cực làm việc với phía Trung Quốc để đẩy nhanh tiến độ phê duyệt các phòng xét nghiệm mới.
* **Bảo trì luân phiên, tránh tắc nghẽn:** Hiệp hội Rau quả Việt Nam đã đưa ra đề xuất quan trọng: Thay vì dừng hoạt động đồng loạt, các phòng xét nghiệm nên bố trí lịch bảo trì luân phiên. Điều này sẽ giúp tránh gây tắc nghẽn toàn bộ chuỗi kiểm nghiệm và thông quan.
* **Doanh nghiệp chủ động điều chỉnh:** Về phía doanh nghiệp, cần bám sát chặt chẽ diễn biến của thị trường, từ đó điều chỉnh lịch xuất hàng phù hợp, tránh tình trạng dồn ứ hàng hóa trong giai đoạn cao điểm.

## Bức Tranh Xuất Khẩu Sầu Riêng Việt Nam: Nhiều Điểm Sáng Nhưng Vẫn Còn Thách Thức

Dù đối mặt với nhiều thử thách, nhưng nhìn vào tổng thể 8 tháng đầu năm, ngành xuất khẩu sầu riêng Việt Nam vẫn ghi nhận những con số ấn tượng:

* Tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã vượt mốc 1,8 tỷ USD.
* Trong đó, sầu riêng tươi đạt 1,52 tỷ USD, tuy nhiên, con số này lại giảm 25% so với cùng kỳ năm trước – một tín hiệu đáng lo ngại cần được phân tích kỹ lưỡng.
* Ngược lại, sầu riêng đông lạnh lại chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục với 265 triệu USD, tăng tới 127% so với cùng kỳ, cho thấy tiềm năng lớn ở phân khúc này.