Cuộc gặp Mỹ – Trung khó giúp ích cho kinh tế hai nước

Ngày 30/10, tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC ở Hàn Quốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp song phương quan trọng, mang đến những tín hiệu đầu tiên về việc xoa dịu căng thẳng thương mại kéo dài. Sau buổi đàm phán, ông Trump công bố một thỏa thuận sơ bộ: Mỹ sẽ giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc, đổi lại, Bắc Kinh cam kết nối lại việc mua đậu nành Mỹ, duy trì xuất khẩu đất hiếm và siết chặt nạn buôn bán fentanyl.

Thoạt nhìn, kết quả cuộc gặp có vẻ là một chiến thắng cho cả hai bên, hứa hẹn xoa dịu những thiệt hại đã gây ra cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tuy nhiên, giới phân tích lại đưa ra cái nhìn thận trọng hơn, cho rằng những gì đạt được chỉ là bước khởi đầu và cần nhiều hơn thế để thực sự chữa lành các “vết thương” kinh tế.

**Thách thức dai dẳng tại Mỹ: Nông dân và thị trường lao động**

Đối với nông dân Mỹ, niềm vui có thể đã đến quá muộn. Những người nông dân vốn chịu ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc chiến thương mại tái bùng phát đang phải đối mặt với thực tế nghiệt ngã. Trung Quốc đã ngừng mua đậu nành Mỹ từ tháng 5, khiến giá sản phẩm này giảm mạnh, đẩy nhiều nông dân vào cảnh thua lỗ do phải bán sản phẩm dưới giá thành. Dù sau cuộc gặp, Trung Quốc đã chấp thuận “mua thêm đáng kể” đậu nành Mỹ, nhưng tổn thất đã xảy ra khó có thể bù đắp hoàn toàn.

Thị trường việc làm của Mỹ cũng đang cho thấy những dấu hiệu suy yếu rõ rệt, với hoạt động tuyển dụng chậm lại đáng kể. Chính sách thuế nhập khẩu mà ông Trump áp đặt được cho là nguyên nhân chính làm trầm trọng thêm tình hình. Các doanh nghiệp trở nên chần chừ trong việc tuyển dụng mới, thậm chí nhiều công ty Mỹ còn phải sa thải nhân viên. Số người thất nghiệp đang có xu hướng vượt qua số lượng việc làm đăng tuyển, đồng thời sự tiến bộ nhanh chóng của AI cũng góp phần gây ra một số đợt cắt giảm nhân sự.

Một mối lo ngại khác đang nổi lên là việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất có thể gây hại nhiều hơn lợi, thúc đẩy lạm phát tăng cao. Một phần nguyên nhân của tình trạng lạm phát này được cho là đến từ việc tăng thuế nhập khẩu và chính sách nhập cư bị siết chặt, làm giảm nguồn cung lao động.

**Áp lực kinh tế nội tại của Trung Quốc**

Phía bên kia Thái Bình Dương, Trung Quốc cũng không nằm ngoài vòng xoáy thách thức, với các vấn đề kinh tế nội tại không kém phần phức tạp. Mặc dù hoạt động xuất khẩu vẫn sôi động, những vấn đề mang tính cấu trúc trong nước vẫn tiếp diễn, có thể khiến Trung Quốc hưởng lợi từ thỏa thuận thương mại ít hơn so với Mỹ. Những thách thức chính bao gồm cuộc khủng hoảng bất động sản đang trầm trọng, nguy cơ giảm phát, niềm tin tiêu dùng yếu ớt và tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ ở mức cao đáng báo động.

Các điều khoản thương mại mới được kỳ vọng sẽ không đủ để giúp Trung Quốc xoay chuyển các thách thức mang tính cấu trúc sâu rộng này. Thậm chí, việc giảm 10% thuế nhập khẩu liên quan đến fentanyl chỉ dự kiến giúp tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc thêm 0,2% vào năm tới – một con số khiêm tốn. Những số liệu kinh tế gần đây đang phác họa một bức tranh kinh tế Trung Quốc không mấy lạc quan, đặt ra nhiều câu hỏi về hiệu quả thực sự của thỏa thuận.

**Điểm mấu chốt: Một thỏa thuận còn dang dở**

Điều quan trọng nhất cần nhớ là những gì Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã thống nhất chỉ là một bản thảo sơ bộ. Đây mới chỉ là bước khởi đầu và hai bên có thể cần thêm nhiều cuộc gặp nữa để thống nhất các điều khoản cụ thể, chi tiết trước khi có thể đi đến một thỏa thuận chính thức và bền vững.