**FSB Tuyên Bố Phá Vỡ Âm Mưu Đánh Cắp Máy Bay Tối Tân, Chỉ Điểm MI6 và GUR**
Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) vừa gây chấn động khi tuyên bố đã thành công phá vỡ một “âm mưu khiêu khích quy mô lớn”, được cho là do Cơ quan Tình báo Đối ngoại Anh (MI6) và Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) phối hợp dàn dựng nhằm chiêu mộ phi công Nga và đánh cắp các máy bay chiến đấu hiện đại.
Theo đoạn video do FSB công bố, âm mưu này bắt đầu với việc một phi công Nga tiết lộ đã bị Sergey Lugovsky liên hệ qua mạng xã hội vào mùa thu năm 2024. Lugovsky tự nhận là nhà báo từ Bellingcat – nhóm điều tra nổi tiếng có trụ sở tại Hà Lan, song bị Nga coi là “đặc vụ nước ngoài” – và thậm chí gửi ảnh thẻ để củng cố lời nói. Phi công này bày tỏ nghi ngờ sâu sắc: “Tôi tin mục đích thật sự của Sergey là gài bẫy mình, sau đó lợi dụng để phục vụ các cơ quan tình báo.”
Đáng chú ý, đây không phải lần đầu tiên Bellingcat bị Nga cáo buộc dính líu đến các hoạt động tình báo. FSB từng nghi ngờ Christo Grozev, một nhà báo Bulgaria của Bellingcat, có vai trò trong chiến dịch bất thành của Ukraine năm 2022 nhằm đánh cắp các tiêm kích bom Su-34 và oanh tạc cơ chiến lược Tu-22M3. Sergey được cho là đã đề nghị khoản tiền thưởng hậu hĩnh để đổi lấy thông tin quân sự nhạy cảm, số tiền hứa hẹn sẽ được chuyển thẳng vào tài khoản cá nhân của phi công. Tuy nhiên, phi công này đã kiên quyết từ chối mọi liên lạc sau đó.
Sau thất bại với phi công đầu tiên, tình báo Ukraine không nao núng mà chuyển hướng sang mục tiêu khác: một sĩ quan điều khiển vũ khí trên tiêm kích MiG-31. Sĩ quan này tiết lộ đã nhận được email nặc danh với lời đề nghị khó cưỡng: 1 triệu USD nếu thành công cướp máy bay. Khoản tiền sẽ tăng vọt lên 3 triệu USD nếu chiếc tiêm kích MiG-31 được bàn giao cùng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal tối tân. Ngoài ra, tình báo Ukraine còn cam kết hỗ trợ tối đa để phi công Nga có thể định cư và nhận quốc tịch phương Tây.
Một người đàn ông tên Alexander, được cho là đặc vụ Ukraine, đã tiếp cận quân nhân Nga qua nhiều ứng dụng nhắn tin nước ngoài. Để tăng tính hấp dẫn, Alexander còn gửi video và hình ảnh những cọc tiền lớn kèm theo lời nhắn mời gọi: “Tới đây đi, chúng tôi đang chờ đợi anh.” Thậm chí, phi công Nga còn được “chiêu đãi” một chầu bia tại Đức nếu phi vụ thành công. Đặc vụ Ukraine hào hứng hứa hẹn: “Mọi chuyện sẽ diễn ra suôn sẻ và chúng ta sẽ uống bia tại Munich bên cạnh những cô gái quyến rũ, cùng mỉm cười khi nhớ lại chuyện này.”
Để tăng tính thuyết phục, tình báo Ukraine còn gửi kèm bức ảnh phi công trực thăng Maxim Kuzminov đang tươi cười. Kuzminov là người đã lái trực thăng vận tải Mi-8 đào tẩu sang Ukraine cuối năm 2023, nhận thưởng 500.000 USD và sau đó chuyển sang Tây Ban Nha sinh sống với danh tính mới. Tuy nhiên, cái chết của Kuzminov vào đầu năm 2024 tại Tây Ban Nha, với danh tính hung thủ vẫn còn là bí ẩn, lại là một chi tiết đáng suy ngẫm.
Kế hoạch đào tẩu được vẽ ra khá chi tiết: các đặc vụ Ukraine đề nghị “vô hiệu hóa” phi công chính trên chuyến bay, bằng cách bôi chất độc lên mặt nạ dưỡng khí hoặc đập vỡ kính buồng lái. Khi sĩ quan vũ khí Nga bày tỏ lo ngại về việc không đủ kỹ năng tự hạ cánh tiêm kích MiG-31, Alexander lập tức kết nối anh này với một phi công Ukraine để hướng dẫn từ xa, khẳng định kỹ thuật đó “không có gì phức tạp”.
Tuy nhiên, quan điểm này đã bị chuyên gia hàng không Nga Andrei Gribov phản bác kịch liệt. Ông Gribov nhấn mạnh, trong trường hợp phi công chính mất khả năng điều khiển, sĩ quan vũ khí chỉ có thể điều chỉnh hướng máy bay đến khu vực an toàn để phóng ghế thoát hiểm, chứ tuyệt đối không thể tự hạ cánh. “Tài liệu vận hành không hề đề cập đến quy trình điều khiển hạ cánh từ buồng lái phía sau. Trong tình huống đó, sĩ quan vũ khí buộc phải kích hoạt ghế phóng để cứu mạng tổ bay. Hạ cánh là điều không tưởng và chắc chắn sẽ dẫn đến thảm họa,” chuyên gia Nga phân tích.
Về lộ trình, GUR vạch ra kế hoạch vụ cướp máy bay sẽ diễn ra khi tiêm kích MiG-31 đang bay trên Biển Đen. Phi công Nga kể lại: “Alexander gợi ý bay vòng qua không phận Romania tại thành phố Constanta để hướng tới sân bay ở tỉnh Odessa thuộc Ukraine. Họ sẽ dàn dựng một vụ rơi máy bay và gửi thông tin cho truyền thông, nhằm che đậy chiến dịch.” Tuy nhiên, FSB lại có một phân tích đáng lo ngại: Constanta là nơi đặt một trong những căn cứ không quân lớn nhất của NATO ở sườn đông châu Âu, và chiếc MiG-31 chắc chắn sẽ bị lực lượng phòng không tại đây đánh chặn. FSB cáo buộc: “Mục tiêu thật sự là bắn hạ chiếc MiG-31 trên không phận Romania, một thành viên NATO, nhằm gây ra đối đầu trực tiếp giữa liên minh này với Nga.”
Giới chuyên gia phân tích nhiều động cơ đằng sau chiến dịch đánh cắp máy bay này. Một trong số đó là nhằm thu giữ khí tài hiện đại của Nga để nghiên cứu và tìm cách đối phó. Chuyên gia quân sự Nga Yuri Lyamin chỉ rõ: “Việc ‘mổ xẻ’ tên lửa siêu vượt âm Kinzhal có thể giúp họ cải thiện hiệu quả phòng không. Nếu thành công, Ukraine và phương Tây không chỉ tiếp cận được một quả đạn Kinzhal hoàn chỉnh mà còn cả hệ thống dẫn đường phức tạp trên máy bay phóng, một yếu tố mà tình báo nước ngoài vô cùng quan tâm.”
Nhà phân tích địa chính trị Sergei Gorbachev từ bán đảo Crimea bổ sung, Mỹ và đồng minh từng có nhiều chiến dịch tương tự nhằm chiêu mộ quân nhân và đánh cắp khí tài tối tân của Liên Xô trong quá khứ. Ông Gorbachev cũng nhấn mạnh yếu tố truyền thông, cho rằng chiến dịch này còn nhằm tạo ra hiệu ứng lan tỏa, tương tự vụ phi công Kuzminov đào tẩu. Ông cảnh báo: “Đối phương chắc chắn sẽ không lùi bước và sẽ lặp lại hành động như vậy trong tương lai.”
Để “đáp trả” chiến dịch đào tẩu phi công và đánh cắp MiG-31, FSB tuyên bố Không quân Vũ trụ Nga đã tiến hành các đòn tấn công bằng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal. Mục tiêu được xác định là trung tâm tình báo điện tử chủ chốt của GUR tại thành phố Brovary (tỉnh Kiev) và căn cứ không quân Starokostiantyniv (tỉnh Khmelnitsky) – nơi được cho là sẽ đón phi đội F-16 trong tương lai. Dữ liệu tình báo nguồn mở ủng hộ tuyên bố này, khi quân đội Nga hôm 10/11 đã phóng hai tên lửa Kinzhal vào mục tiêu ở Khmelnitsky, nhiều khả năng là căn cứ Starokostiantyniv. Một ngày trước đó, 7 quả đạn Kinzhal cũng được phóng vào Ukraine, với 3 tên lửa nghi ngờ nhắm vào sân bay Vasylkiv ở ngoại ô Kiev. Theo FSB, phòng không Ukraine dường như đã không thể đánh chặn toàn bộ tên lửa Kinzhal cũng như nhiều tên lửa đạn đạo và hành trình trong hai đợt tập kích này.
Hiện tại, giới chức Anh và Ukraine vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về những thông tin chấn động do Nga công bố.
