Mỹ có thể sẽ bán F-35 cắt giảm tính năng cho Arab Saudi

**Tiêm kích F-35 cho Ả Rập Xê Út: Lợi ích chiến lược đi kèm giới hạn và nỗi lo QME của Israel**

Mỹ đang cân nhắc một thương vụ vũ khí mang tính lịch sử: bán các tiêm kích tàng hình F-35 tối tân cho Ả Rập Xê Út. Tuy nhiên, thỏa thuận tiềm năng này đi kèm với những điều kiện nghiêm ngặt, đặc biệt là nhằm bảo toàn Lợi thế Quân sự Định tính (QME – Qualitative Military Edge) của Israel tại Trung Đông.

Theo đó, phiên bản F-35 mà Ả Rập Xê Út có thể nhận được sẽ không sánh bằng dòng F-35I ưu việt của Israel. Điều này đồng nghĩa với việc các tính năng vượt trội như hệ thống vũ khí tiên tiến và khả năng tác chiến điện tử hàng đầu sẽ bị hạn chế. Mục tiêu rõ ràng đằng sau quyết định này là ngăn chặn việc chuyển giao công nghệ quân sự nhạy cảm nhất cho các quốc gia trong khu vực, duy trì ưu thế chiến lược cho đồng minh.

Đáng chú ý, khả năng Ả Rập Xê Út được trang bị tên lửa đối không AIM-260, một trong những công nghệ nhạy cảm nhất liên quan đến F-35, là cực kỳ thấp. Thay vào đó, Mỹ có thể điều chỉnh phiên bản F-35 dành cho Ả Rập Xê Út thông qua tùy chỉnh phần mềm, khiến nó “kém ưu việt” hơn so với biến thể của Israel.

Bất chấp những giới hạn này, Không quân Israel vẫn bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với thương vụ. Nỗi lo ngại chính là ưu thế trên không của họ có thể bị ảnh hưởng. Hiện tại, Israel đang chiếm ưu thế vượt trội về số lượng tiêm kích F-35, với khoảng 100 chiếc đã có trong biên chế, so với dự kiến không quá 48 chiếc mà Ả Rập Xê Út có thể sở hữu. Hơn nữa, Israel đã tích lũy 8 năm kinh nghiệm vận hành F-35, tạo ra một lợi thế đáng kể về chuyên môn và khả năng tác chiến.

Để thương vụ F-35 với Ả Rập Xê Út thành công, nó cần được Quốc hội Mỹ phê duyệt. Một đánh giá kỹ lưỡng về QME phải được thực hiện trước khi bất kỳ thỏa thuận nào được chốt. Tuy nhiên, sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho Israel tại Quốc hội Mỹ là một rào cản chính trị lớn, có thể khiến thương vụ bị đình trệ hoặc thậm chí thất bại.

Nếu vượt qua mọi trở ngại và được thông qua, Ả Rập Xê Út sẽ làm nên lịch sử khi trở thành quốc gia Arab đầu tiên và nước thứ hai ở Trung Đông sở hữu dòng tiêm kích F-35 tối tân này, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong bối cảnh địa chính trị khu vực.