Hành trình 10 năm trả nợ của công ty bầu Đức

**Hoàng Anh Gia Lai: Từ Bờ Vực Nợ Nần Đến Vị Thế Dẫn Đầu Nông Nghiệp Tỷ Đô**

Mười năm trước, cái tên Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) chìm trong bóng tối của một cuộc khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng. Tổng nợ của tập đoàn khi đó đã vượt mốc 36.000 tỷ đồng, đẩy Bầu Đức vào giai đoạn cô đơn và áp lực nhất: công ty không còn tiền trả lương, và các đối tác đồng loạt từ chối gặp mặt. Những khoản đầu tư khổng lồ vào cao su và thủy điện đã không mang lại dòng tiền như kỳ vọng, buộc HAGL phải đối mặt với một quyết định sinh tử: Tái cấu trúc toàn diện.

**Cuộc Tái Cấu Trúc Ngoạn Mục và Mô Hình Nông Nghiệp Bền Vững**

Thay vì rút lui, Bầu Đức đã dũng cảm thực hiện cuộc “phẫu thuật” đau đớn nhưng cần thiết. Ông bán tài sản, cắt giảm chi phí và kiên quyết tái cấu trúc. Bước ngoặt lớn nhất chính là việc chuyển nhượng HAGL Agrico cho THACO, một động thái không chỉ giúp HAGL xóa đi gánh nặng nợ nần mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc định hình lại mô hình nông nghiệp mới.

Hiện tại, HAGL đang kiên định với mô hình “bốn cây hai con” đầy tham vọng và hiệu quả: 7.030 ha chuối, 2.140 ha sầu riêng, 3.000 ha cà phê và 1.000 ha dâu tằm, kết hợp với chăn nuôi heo và tằm. Đặc biệt, hệ thống heo ăn chuối đã đạt quy mô khoảng 500.000 con tại chín cụm trại, minh chứng cho một hệ sinh thái nông nghiệp tuần hoàn, khép kín.

Tham vọng của Bầu Đức không dừng lại ở đó. HAGL đang mở rộng sang lĩnh vực chế biến sâu với chuỗi “trồng dâu, nuôi tằm, kéo tơ”. Nhà máy kéo tơ hiện đại tại Hàm Rồng, rộng 2,5 ha, là một phần quan trọng của chiến lược này. Theo tính toán của Bầu Đức, mỗi ha dâu tằm có thể tạo ra 0,95-1,1 tấn tơ mỗi năm, mang lại doanh thu cao hơn đáng kể so với trồng chuối. Lô tơ tằm đầu tiên của HAGL đã thành công xuất khẩu sang Ấn Độ, và công ty đang lên kế hoạch mở thêm nhà máy công suất 1.000 tấn tơ/năm, mở ra một thị trường tiềm năng mới.

Nhiều cổ đông đánh giá cao hệ sinh thái khép kín này bởi nó giúp HAGL kiểm soát chất lượng sản phẩm từ gốc đến ngọn, đồng thời nâng cao giá trị gia tăng. Trong đó, chuối và sầu riêng vẫn đang là hai trụ cột chính mang lại dòng tiền ổn định cho tập đoàn.

**Bứt Phá Doanh Thu, Vững Vàng Tài Chính và Tầm Nhìn Tương Lai**

Kết quả kinh doanh chín tháng đầu năm nay của HAGL cho thấy sự phục hồi ấn tượng. Doanh thu thuần đạt 5.600 tỷ đồng, tăng trưởng 33% so với cùng kỳ, trong đó trái cây đóng góp gần 80%. Lợi nhuận sau thuế đạt 1.312 tỷ đồng, hoàn thành 87% kế hoạch năm. Ước tính, lợi nhuận cả năm của HAGL có thể đạt mốc 2.800 tỷ đồng.

Điểm sáng tài chính đáng chú ý là đến tháng 7 năm nay, toàn bộ lỗ lũy kế của công ty đã được xóa sạch, và khoản nợ chỉ còn ghi nhận ở mức 7.000 tỷ đồng. Với nền tảng vững chắc này, HAGL còn vạch ra lộ trình đầy tham vọng: đưa Công ty cổ phần Hưng Thắng Lợi Gia Lai lên sàn chứng khoán vào năm 2026 và Gia Súc Lơ Pang vào năm 2027. Mục tiêu dài hạn là mở rộng vùng trồng lên 30.000 ha vào năm 2030, khẳng định vị thế dẫn đầu trong ngành nông nghiệp.

**Chiến Lược Bền Vững và Tầm Nhìn Phát Triển Mới**

Giờ đây, HAGL đã chuyển sang giai đoạn vận hành ổn định, theo nhận định của nhiều cổ đông. Chuỗi liên kết “vườn – chuồng – nhà máy” được thiết lập chặt chẽ, đi kèm với chiến lược quản trị rủi ro và tài chính rõ ràng hơn. Bầu Đức khẳng định sẽ không bao giờ lặp lại sai lầm lạm dụng vốn vay ngân hàng trong quá khứ.

Thị trường và tiêu chuẩn chất lượng luôn là thách thức lớn nhất trong ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, chuối và sầu riêng của HAGL đã có đầu ra ổn định tại các thị trường khó tính như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tơ tằm cũng đã có hợp đồng xuất khẩu sang Ấn Độ. Thách thức lớn nhất hiện nay là việc kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật để đảm bảo chất lượng bền vững.

Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, sự tham gia mạnh mẽ của các doanh nghiệp lớn như HAGL đang tạo ra một lực đẩy đáng kể cho sự phát triển của cả ngành rau quả và nông nghiệp nói chung.

Về tài chính, HAGL ưu tiên tái đầu tư vào sản xuất và phát triển thay vì vay nợ. Sau quá trình tái cấu trúc, tỷ lệ nợ trên vốn điều lệ của tập đoàn đã giảm xuống chỉ còn 0,51 lần, một con số ấn tượng cho thấy sự lành mạnh tài chính.

Giám đốc Trung tâm Kinh doanh Công ty Chứng khoán Mirae Asset đánh giá cao sự cải thiện trong quản trị và vận hành của HAGL. Dù ngành nông nghiệp vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, HAGL hiện đang ở một vị thế tốt hơn bao giờ hết, với dư địa mở rộng và tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai.